Πέμπτη 3 Μαΐου 2012

Η θυσιαστική κρίση

Στις κοινωνίες όπου γίνονται ανθρωποθυσίες τα ορφανά αποτελούν τα κατεξοχήν θύματα.Η θυσία ενός παιδιού ,του οποίου οι γονείς είναι ζωντανοί , ενέχει τον κίνδυνο να τους τρελάνει.Οι μέθοδοι επιλογής των θυμάτων χαρακτηρίζονται από μια πανούργα σύνεση ,που σκοπό έχει να εμποδίσει την εξάπλωση της βίας ,περιορίζοντας ,όσο είναι δυνατό, τις αμφισβητήσεις και τις ασάφειες που επιδέχονται παρόμοιες διαδικασίες. Θυσιάζοντας ένα ορφανό, περιορίζουν στο ελάχιστο τον πειρασμό ,για τα μέλη της κοινότητας, να γίνουν οι υπερασπιστές του θύματος.Ελαττώνουν συνεπώς τον κίνδυνο να ρίξουν λάδι στη φωτιά της βίας και επιτυγχάνουν στο μέγιστο βαθμό τη δυνατότητα μιας αποτελεσματικής θυσίας.
Μια φοβερή "θυσιαστική σοφία" υπαγορεύει στους θυσιαστές την εκλογή των ορφανών και εμπνέει παράλληλα την κλήρωση στην τύχη. Η ανάθεση της επιλογής του θύματος στην ελεύθερη κρίση των θυσιαστών ενέχει πάντα έναν κίνδυνο διαφωνίας. Πρέπει λοιπόν να την αναθέσουν στην τύχη, το ρόλο της οποίας οι θυσιαστές δεν αγνοούν στις αυθόρμητες συγκεντρώσεις -αληθινό φαινόμενο του αποδιοπομπαίου τράγου,ιδανικό πρότυπο της τέλειας "πετυχημένης"θυσίας.
Το ορφανό που βγαίνει με κλήρο ,είναι ένας τυπικός αποδιοπομπαίος τράγος, ένα υποκατάστατο του αρχικού θύματος , που επετύγχανε αυτόματα την ενότητα εναντίον του και συμφιλίωνε με το θάνατό του την κοινότητα. Για την υποκατάσταση της ενότητας , χρειάζεται μια ομόφωνη και χωρίς υστεροβουλία συμφωνία.
Ο Ιώβ συγκρίνεται σιωπηρά με το ιδανικό θύμα, με το πλάσμα εκείνο που δεν έχει ούτε γονείς, ούτε υπηρέτες, ούτε γείτονες , ούτε καν ένα φίλο να το υπερασπίσει. Μπορούν να τον επιλέξουν ,χωρίς να φοβούνται ότι θα αναζωπυρώσουν τις διχόνοιες που η θυσία προορίζεται να θεραπεύσει.

Αποσπάσματα από το βιβλίο του René Girard :

"Η αρχαία οδός των ασεβών"  , από τις εκδόσεις Εξάντας σε μετάφραση του Λουκά Θεοδωρακόπουλου



6 σχόλια:

  1. Στις πολιτισμένες κοινωνίες οι θυσίες εκτελούνται σ' ένα ομιχλώδες τοπίο κι είναι λιγότερο ευδιάκριτες. Το αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο. Ο Μινώταυρος κι ο λαβύρινθος αλλάζουν ονόματα, αλλάζουν χώρες μα δεν αλλάζουν ζητούμενο. Υπάρχει τρόπος να αλλάξει όλο αυτό αλλά είναι ένας καινούργιος δρόμος και χρειάζεται πολύ δουλειά από μέρους μας. Η σκυταλοδρομία κάποτε πρέπει να σταματά, να ανοίγουμε το μυαλό μας και να διαγράφουμε "δεδομένα" που άλλοι όρισαν για μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Να παραθέσω και αυτά, για όσους όσους δεν τα έχουν δει:

      http://thecybercadesproject.blogspot.com/2012/05/blog-post.html

      http://sraosha2.blogspot.com/2012/05/blog-post.html

      http://old-boy.blogspot.com/2012/05/blog-post_03.html

      http://sarantakos.wordpress.com/2012/05/03/ntropi/

      Το σχόλιο σου μιλά από μόνο του. Σ'ευχαριστώ Κυπαρησία

      Διαγραφή
    2. Δεν ήξερα που αναφέρεσαι, σχολίασα υποθέτοντας και δεν έπεσα μέσα. Παρόλα αυτά δεν θα άλλαζα πολλά. Θα μου επιτρέψεις όμως να συμπληρώσω: Γιατί δεν ανάβουμε μια μεγάλη φωτιά στην ομόνοια να κάψουμε τις μάγισσες κι έπειτα να κοιμηθούμε ήσυχοι στο μεσαιωνικό μαξιλάρι μας;

      Διαγραφή
    3. Παρατηρώ πως θλιβερές αφορμές είναι εύκολο καθημερινά να βρούμε. Επομένως δε μιλώ για κάτι συγκεκριμένο μόνο. Το κείμενο αναφέρεται σ'έναν πανίσχυρο μηχανισμό. Στην σκυταλοδρομία. Ώρα να ξεκινήσουμε λοιπόν με τη δουλειά που οφείλουμε να κάνουμε.

      Διαγραφή
  2. Θυσίες στους βωμούς .. οι εύκολοι στόχοι!

    Όμως, πάντα υπήρχαν ορισμένοι που προτιμούσαν τα .. λουλούδια στο βωμό, όπως ένας λατρεμένος μου διανοητής, που ήξερε ότι οι θυσίες όχι μόνο δεν θεραπεύουν, αλλά αντίθετα ενισχύουν τους τεχνητούς διαχωρισμούς μεταξύ των ανθρώπων:

    SACRIFICE AT THE ALTAR

    γεια

    :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Και επιζητούν όλο και πιο εξεζητημένες θυσίες, όλο και πιο ακραίους διαχωρισμούς...σ'ευχαριστώ και για τις παραπομπές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Όσα γράφονται εδώ, συνομιλούν. Η μη απάντηση , προσπάθεια μη παρέμβασης .Ένα μεγάλο ευχαριστώ.